Μυθολογία
Το νησί ονομαζόταν Μεταποντίδα ή Αίγλη από την ομώνυμη Νύμφη η οποία γέννησε εκεί, τις Τρεις Χάριτες. Μια άλλη εκδοχή είναι ότι η Σύμη πήρε το όνομα της από την πριγκίπισσα της Ρόδου, οι οποία κλέφτηκε εδώ με τον θεό Γλαύκο δεδομένου ότι ο πατέρας της ο βασιλιάς δεν ήθελε να εγκρίνει τον γάμο τους.
Ο Γλαύκος ο οποίος θεωρείται ο πρώτος κάτοικος της Σύμης, ήταν δεινός κολυμβητής και ναυπηγός και τις ικανότητες του αυτές τις δίδαξε στους κατοίκους του νησιού. Ένας άλλος μύθος, κατά το Διόδωρο το Σικελιώτη, αναφέρει ότι ο πρώτος που κατοίκησε τη Σύμη ήταν ο Χθόνιος, γιος του Ποσειδώνα και της Σύμης, όταν εξόριστος από τον Δώτιο της Θεσσαλίας εγκαταστάθηκε στο νησί και του έδωσε το όνομα της μητέρας του.

Αρχαία & Νεότερη Ιστορία
Οι πρώτοι κάτοικοι του νησιού ήταν πιθανότατα λαοί από τη Μικρά Ασία και μετέπειτα Μινωίτες.
Η Σύμη ανέκαθεν ανήκε στην επικράτεια των Ροδίων. Μόνο για ένα σχετικά μικρό διάστημα κατά τον 5ο αιώνα π.Χ. πέρασε στην κυριαρχία των Αθηναίων.
Πέρασε στη Ρωμαϊκή κυριαρχία και αργότερα αποτέλεσε τμήμα της Βυζαντινής Αυτοκρατορίας μέχρι το 1309 οπότε και κατακτήθηκε από τους Ιππότες του Τάγματος του Αγίου Ιωάννη της Ρόδου, που εκτιμώντας την προνομιακή θέση του νησιού, το ώθησαν σε μια μακρά περίοδο ευημερίας, που συνδέεται με την ανάπτυξη του εμπορίου, της ναυσιπλοΐας, της σπογγαλιείας και της ναυπηγικής τέχνης.
Από το 1522 περιήλθε στα χέρια των Τούρκων. Έκτοτε οι κατακτητές διαδέχονταν ο ένας τον άλλο. Μόλις την 7η Μαρτίου του 1948 έγινε και επίσημα η Ένωση των νησιών της Δωδεκανήσου με την Ελλάδα.